Δευτέρα 5 Μαρτίου 2012

Να καταργηθούν οι πλαστικές σακούλες

Η αυξημένη αποδοχή των πλαστικών από τους καταναλωτές και τη βιομηχανία, οφείλεται στα ξεκάθαρα πλεονεκτήματα που παρουσιάζουν, απέναντι στα άλλα υλικά। Το χαμηλό τους βάρος και οι μικρές απαιτήσεις σε υλικά, είναι κατά πολλούς το σημαντικότερό τους προσόν। Επίσης, έχουν καλές μηχανικές αντοχές, δεν αφήνουν το νερό να περάσει και είναι πολύ φθηνά, γεγονός που τα έχει κάνει πολύ δημοφιλή στους καταναλωτές. Από την άλλη τα χαμηλά κόστη παραγωγής, οι εξίσου μικρές απαιτήσεις σε πρώτες ύλες και ενέργεια, οι απλές παραγωγικές διαδικασίες και η μεγάλη ποικιλία των πλαστικών, βοήθησαν να αναπτυχθεί μια ακμάζουσα βιομηχανία γύρω από την παραγωγή τους, η οποία, με την επιστήμη των πλαστικών, βρίσκει συνεχώς νέες χρήσεις και νέα υλικά για να ικανοποιήσουν ολοένα αυξανόμενες ανάγκες.

Όλα τα πλαστικά δεν είναι ίδια. Υπάρχουν διάφορα είδη, ανάλογα με τη βασική τους μονάδα. Για παράδειγμα, το ΡΕΤ, το πλαστικό που χρησιμοποιείται στα μπουκάλια του νερού, διαφέρει από το Πολυαιθυλένιο που χρησιμοποιείται στις πλαστικές σακούλες και τα δύο με τη σειρά τους είναι πολύ διαφορετικά από το nylon ή το πολυστυρένιο (αφρολέξ).

Τα πλαστικά, εκτός από τη σύσταση διαχωρίζονται και από το πώς αντιδρούν στη θέρμανση. Έχουμε έτσι τα θερμοπλαστικά, τα οποία λιώνουν με θέρμανση (όπως για παράδειγμα τα πλαστικά μπουκάλια ή τα τάπερ) και τα θερμοσκληρυνόμενα, τα οποία, όπως δηλώνει και το όνομά τους, σκληραίνουν (π.χ. τα ελαστικά των αυτοκινήτων). Μια άλλη κατηγορία πλαστικών είναι τα ελαστομερή (π.χ. λαστιχάκια). Εδώ πρέπει να διαχωρίσουμε τον όρο πολυμερές από το πλαστικό. Όταν λέμε πολυμερές, αναφερόμαστε στα μακρομόρια, ενώ με τον όρο «πλαστικό» εννοούμε το τελικό προϊόν στο οποίο έχουν μπει πρόσθετα σταθεροποιητές, αντιοξειδωτικά ή χρώματα.
Οι ποσότητες των πλαστικών που παράγονται κάθε χρόνο ξεπερνούν τους 250 εκατομμύρια τόνους και η ζήτηση για αυτά συνεχώς αυξάνεται। Ένα πολύ σημαντικό ποσοστό αυτών προορίζεται για χρήσεις με μικρό χρόνο ζωής όπως π.χ. για συσκευασίες προϊόντων.

Η σακούλα

Ένα σημαντικό πρόβλημα, σε ότι αφορά στα πλαστικά, είναι και η μεγάλη ποσότητα πλαστικής σακούλας που χρησιμοποιείται και διατίθεται καθημερινά. Οι πλαστικές τσάντες είναι εξαιρετικά εύχρηστες, λειτουργικές, ελαφρές, ανθεκτικές και δυστυχώς φθηνές ή δωρεάν για τους καταναλωτές, με αποτέλεσμα να γίνεται κατάχρηση.

Παρότι η πλαστική σακούλα είναι το πιο χρήσιμο και βολικό «αξεσουάρ» του καταναλωτή, ενώ γύρω από αυτήν έχει στηθεί και μια ολόκληρη βιομηχανία που απασχολεί εκατομμύρια ανθρώπους σε ολόκληρο τον κόσμο, το τίμημα της χρήσης της για το περιβάλλον είναι αναμφίβολα πολύ βαρύ. Τις χρησιμοποιούμε αλόγιστα και τις πετάμε χωρίς δεύτερη σκέψη, για να καταλήξουν σε χωματερές ή ακόμη χειρότερα στη θάλασσα.
Σύμφωνα με πρόσφατες εκτιμήσεις της Οικολογικής Εταιρίας
Aνακύκλωσης, καθημερινά καταναλώνονται στην Ελλάδα, σε τεμάχια, περίπου 11 εκατομμύρια πλαστικές σακούλες. Οι περισσότερες από αυτές καίγονται στις χωματερές μας και εκλύουν διοξίνες, που αναπνέουμε, άλλες δηλητηριάζουν τις τροφές και το νερό που πίνουμε. 300.000.000 € υπολογίζεται ότι κοστίζουν οι πλαστικές σακούλες που χρησιμοποιούμε για περίπου 15 λεπτά, δηλαδή όσο χρόνο χρειαζόμαστε για να μεταφέρουμε τα ψώνια μας από το σούπερ μάρκετ ή τα άλλα εμπορικά μαγαζιά στο σπίτι. Μετά τα 300.000.000 € καταλήγουν στα σκουπίδια μας! Σύμφωνα με τον Σύνδεσμο Επιχειρήσεων Σούπερ Μάρκετ Ελλάδας (ΣΕΣΜΕ) το κόστος των προϊόντων θα μειώνονταν κατά 0,3% του τζίρου αν καταργούνταν η «δωρεάν» διανομή πλαστικής σακούλας!!!

Οι πλαστικές σακούλες είναι κατασκευασμένες συνήθως από πολυαιθυλένιο, το οποίο παρασκευάζεται από πετρέλαιο.

Πρωτοεμφανίστηκαν μαζικά το 1977 στα ταμεία των super markets.

► Στοιχεία από την Αμερικανική Εταιρεία περιβαλλοντικής Προστασίας δείχνουν ότι περίπου 500 δισεκατομμύρια έως ένα τρισεκατομμύριο πλαστικές σακούλες καταναλώνονται σ’ όλο τον κόσμο ετησίως. (National Geographic News 2/9/2003)
► Λιγότερο από το 1% των πλαστικών τσαντών ανακυκλώνονται. Κοστίζει περισσότερο να ανακυκλώσει κανείς μια τσάντα παρά να παράγει μια καινούρια. (Christian Science Monitor News Paper)
► Υπολογίζεται ότι το αποτύπωμα μιας πολύ λεπτής σακούλας ισοδυναμεί με 3 γρ. διοξειδίου του άνθρακα, μιας τυπικής σακούλας σούπερ μάρκετ με 10 γρ. και μιας πιο ανθεκτικής σακούλας που μπορεί να ξαναχρησιμοποιηθεί 50 γρ. διοξειδίου του άνθρακα. Έτσι, κάποιος που χρησιμοποιεί πέντε σακούλες σούπερ μάρκετ την εβδομάδα παράγει από αυτήν του τη συνήθεια 2,5 κιλά CO2 το χρόνο.
► Για την αποσύνθεση μιας πλαστικής σακούλας απαιτούνται από 500 έως και 1.000 χρόνια.

► Οι πλαστικές σακούλες φωτοδιασπώνται. Με τον καιρό διαλύονται σε μικρότερα πιο τοξικά πετρο - πολυμερή τα οποία τελικά μολύνουν το έδαφος και τα ύδατα. (CNN.com/tecnhology 16/11/2007)
► Τις παίρνει ο άνεμος σε διάφορα μέρη της γης, στις θάλασσες, στις λίμνες , στα ποτάμια . Καταλήγουν στη θάλασσα μέσω των υπονόμων και των αποχετευτικών δικτύων. (CNN.com/tecnhology 16/11/ 2007)
► Έχουν βρεθεί να πλέουν βόρεια του Αρκτικού Κύκλου μέχρι τα νησιά Φώκλαντ. (British Antarctic Survey)

►100 δισεκατομμύρια τόνοι πλαστικού ρυπαίνουν τις θάλασσες και αποτελούν το 90% της θαλάσσιας ρύπανσης। Μια έρευνα έδειξε ότι τα πλοία που διασχίζουν τους ωκεανούς, ρίχνουν 8 εκατομμύρια λίβρες πλαστικού ετησίως. Ο πραγματικός λόγος που η γη δεν έχει ξεχειλίσει από πλαστικό ήταν γιατί το περισσότερο από αυτό κατέληξε στους ωκεανούς. (U.S. National Academy of Sciences)

► Στη θάλασσα διαλύονται ακόμα με πιο αργούς ρυθμούς και αποτελούν μεγάλο κίνδυνο για τα πτηνά, τα ψάρια, τα δελφίνια, τις φώκιες και κυρίως τις θαλάσσιες χελώνες.

► Περίπου 200 διαφορετικά είδη θαλασσίων ζώων ( φάλαινες , δελφίνια , φώκιες και χελώνες ) πεθαίνουν κάθε χρόνο εξαιτίας των πλαστικών τσαντών. (World Wildlife Fund Report 2005).

Οι θαλάσσιες χελώνες καταπίνουν με μεγαλύτερη συχνότητα τις διαφανείς πλαστικές σακούλες που μοιάζουν με μέδουσες, το αγαπημένο τους φαγητό.

► Στο βυθό οι σακούλες καλύπτουν τη θαλάσσια βλάστηση και νεκρώνουν την περιοχή που καλύπτουν.

► Το 98% των θαλασσοπουλιών της Ευρώπης έχει 35 κομμάτια πλαστικού στο στομάχι του.

► Ένα εκατομμύριο θαλασσοπούλια πεθαίνουν κάθε χρόνο από το πλαστικό.

► 267 είδη θαλάσσιων οργανισμών απειλούνται από την κατάποση πλαστικών.

► Στις ΗΠΑ καταναλώνονται ετησίως 88,5 δισεκατομμύρια πλαστικές σακούλες.

► Παγκοσμίως καταναλώνονται μέσα σε ένα χρόνο 1,2 τρισεκατομμύρια πλαστικές σακούλες.

Ετησίως χρησιμοποιούνται για την κατασκευή πλαστικών σακουλών στις ΗΠΑ 12 εκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου.

Αυτά τα στοιχεία δείχνουν, λοιπόν, πως αυτό που ξεκίνησε το 1977 πρέπει να σταματήσει εδώ. Κυρίως για λόγους προστασίας του περιβάλλοντος και λιγότερο για λόγους οικονομίας, αν και τα οικονομικά οφέλη είναι και αυτά μεγάλα.

27/2/2012

(συνεχίζεται)

Δεν υπάρχουν σχόλια: